ارزیابی فنی سیستم آبیاری بارانی در شرایط زارعین (استان اصفهان و همدان)

نویسندگان

حمیدرضا سالمی

عضو هییت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان سید معین الدین رضوانی

عضو هیات علمی

چکیده

سابقه و هدف: طراحی و اجرای نادرست سامانه های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت، کلاسیک ثابت فصلی و ویلمو ، بازده آنها را کاهش می دهد و باعث غیریکنواختی پخش آب و ایجاد رواناب در سطح مزرعه می شود. ازاینرو به منظور بررسی کارایی و عملکرد این سامانه ها تعدادی طرح آبیاری در مزارع سیب زمینی شهرستان های فریدن و بهار(قطب های سیب زمینی کاری استان های اصفهان و همدان)مورد ارزیابی فنی قرارگرفت و مشخصه های راندمان پتانسیل کاربرد، راندمان واقعی کاربرد آب در ربع پائین و ضرایب یکنواختی تعیین شد. مواد و روش ها: این تحقیق در 9 مزرعه منطقه فریدن استان های اصفهان و 10 مزرعه دشت بهار همدان بر روی محصول سیب زمینی انجام شده است. خصوصیات خاک مورد مطالعه در منطقه فریدن قابلیت نفوذ متوسط (2-5/1 سانتی متر در ساعت) با بافت خاک سطحی متوسط تا نسبتاً سنگین و سامانه های آبیاری مورد نظر از نوع کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک بود. در دشت بهار استان همدان بافت خاک مزارع مورد مطالعه لوم، لوم رسی، لوم سیلتی، لوم رسی سیلتی و سامانه های آبیاری مورد ارزیابی کلاسیک نیمه متحرک و ویلمو بود. ارزیابی سامانه ها طبق روش شناسی مریام و کلر (1978) صورت گرفت(5). پارامترهای مورد نیاز ارزیابی فنی شامل pelq، aelq، cu و du بود. همچنین متغیر های هیدرولیکی سیستم شاملq ،h و p اندازه گیری شد. قبل از انجام آزمایش ها، رطوبت خاک محل های آزمایش به منظور تعیین نقصان رطوبت خاک (smd) اندازه گیری شد. فشار و دبی آبپاش ها در ابتداء، وسط و انتهای سامانه و نیز در محل انجام ارزیابی سامانه های آبیاری اندازه گیری شد. پس از زمانی حدود 2 ساعت، فشار و دبی در آبپاش ها و حجم آب داخل قوطی ها اندازه گیری شدند، و یکنواختی و راندمان های سامانه ها محاسبه شدند. یافته ها: میانگین مشخصه های pelq،aelq ، cu و du در مزارع به ترتیب 8/60، 2/57، 3/75 و 2/66 درصد بدست آمد. نتایج نشان داد پائین بودن pelq در بیشتر موارد بعلت فقدان آگاهی بهره برداران در مورد نحوه استفاده بهینه از سامانه از جمله کنترل فشار ورودی به سامانه، استفاده هم زمان از تعداد زیاد آبپاش و مدت نامناسب کارکرد هر یک از آبپاش ها است که نهایتاً منجر به عدم رعایت ساعت و دور آبیاری می گردد. برابری راندمان پتانسیل و راندمان واقعی کاربرد آب در برخی مزارع، بیانگر کمبود آب در آنها و بحران آب در فصل زراعی بوده است. در دشت بهار استان همدان میانگین پارامتر های pelq, aelq, cu و du در هر10 سامانه ارزیابی شده به ترتیب برابرند با : 0/53, 6/45, 1/81, 1/71 درصد. میانگین پارامتر های pelq , aelq , cu و du در سیستم های ویلمو به ترتیب 1/55, 1/51, 7/66 و 4/81 و در سیستم های کلاسیک ثابت1/52, 3/43, 73 و 81 درصد بدست آمد. نتیجه گیری:نتایج نشان داد پایین بودن راندمان پتانسیل کاربرد ربع پایین در بیشتر مواقع در مزارع مورد بررسی علل اقتصادی داشته است و کمبود فشار و دبی آبپاش ها علت پایین بودن du و cu می باشند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی فنی سیستم‌های مختلف آبیاری بارانی در شرایط مزرعه

استان سمنان به خاطر موقعیت جغرافیایی، اقلیم بیابانی و نیمه بیابانی با محدودیت‌های آب‌وخاک مواجه است.  روش­های آبیاری تحت‌فشار به‌عنوان یکی از گزینه­های بهبود بهره­وری مصرف آب در استان سمنان توسعه‌یافته است. این تحقیق با هدف ارزیابی سامانه­های آبیاری بارانی در استان سمنان انجام شد. به این منظور در این پژوهش تعداد شش طرح از طرح‌های آبیاری بارانی ویل‌موو، کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک، و سنترپیوت در ...

متن کامل

تحلیل فرآیند پذیرش سیستم آبیاری بارانی در بین زارعین شهرستان ارومیه

هدف این تحقیق تحلیل فرآیند پذیرش سیستم آبیاری بارانی توسط زارعین شهرستان ارومیه با استفاده از الگوی پنج مرحله­ای فرآیند تصمیم نوآوری راجرز بود. داده­های میدانی با انجام پیمایش و ابزار پرسشنامه و تکنیک مصاحبه با 138 زارع جمع­آوری و داده­های ثانویه از سازمان جهادکشاورزی و سازمان آب منطقه­ای استان آذربایجان غربی اخذ شد. نتایج نشان داد که اولاً اکثریت زارعین در مراحل اولیه (دانش و ترغیب) فرآیند تصمی...

متن کامل

ارزیابی و مقایسه اقتصادی سامانه‌های آبیاری بارانی و قطره‌ای در زراعت سیب‌زمینی در استان همدان

روشهای نوین آبیاری آب­اندوز  می توانند باعث افزایش کارایی مصرف اب و بازده اقتصادی شوند. در این مطالعه اثر دو روش ابیاری و چهار آرایش کاشت  مختلف بر روی عملکرد و بازده اقتصادی در زراعت سیب زمینی ارزیابی شد. بدین منظور آزمایشی به صورت کرت خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اکباتان در همدان به مدت سه سال (93-1391) انجام گردید. آزمایش شامل دو فاکتور اصلی آبیاری...

متن کامل

ارزیابی فنی سامانه های آبیاری بارانی اجرا شده در برخی از دشت های استان فارس

مقدمه و هدف: ارزیابی سامانه‌های آبیاری بارانی و مدیریت صحیح آن‌ها می‌تواند کمک زیادی در توسعه و بهبود عملکرد این سامانه‏ها و در نتیجه افزایش راندمان در بخش کشاورزی نماید. مواد و روش‌ها: در این تحقیق، سیستم‌های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت (چهار سیستم) و آبفشان غلطان (یک سیستم) اجرا شده در پنج مزرعه در شهرستان‌های مختلف استان فارس مورد ارزیابی قرار گرفت(سال 1394). برای ارزیابی این سیستم‌ها، معیا...

متن کامل

ارزیابی فنی سامانه های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت در مطالعه موردی استان آذربایجان غربی - مهاباد

استفاده و دارای بازده زیاد از آب در دسترس به علت محدودیت منابع آب، و نیز ایجاد مشکلات زهکشی، ضروری است، بنابراین جهت بالابردن بازده آبیاری، سامانه های آبیاری بارانی در سالهای اخیر توسعه زیادی یافته اند. طراحی، اجرا و بهره برداری از یک سامانه آبیاری ممکن است صحیح و یا بطور نادرست انجام پذیرد، لذا ارزیابی سامانه برای مدیریت روشن می سازد که آیا بهره برداری از سامانه را ادامه دهد، یا اینکه تغییراتی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های حفاظت آب و خاک

جلد ۲۳، شماره ۳، صفحات ۳۴۵-۳۵۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023